Karar Verme Sürecinde Muhasebenin Rolü: “Borç” ve “Alacak” Kayıtlarının Ötesinde

• Seda Bayraktar, SMMM
• Ortak
• Muhasebe Uyum ve Raporlama
• E-posta Gönder

Muhasebe, şirketlerin yönetiminde özellikle karar verme sürecinde kritik bir rol oynamaktadır.

Şimdiye kadar, muhasebe skandalları ya da muhasebecilerin yasadışı eylemleri nedeniyle iflas eden bir çok şirket hikayesi duymuş olmalısınız. Çarpıcı iki örnek vermek gerekirse; dünyanın en büyük enerji şirketlerinden biri olan Enron’u ve 70 yaşındaki ünlü şair, şarkıcı, söz yazarı Leonard Cohen’i örnek olarak gösterebiliriz. Muhasebe hatalarından dolayı iflas ettiğini bildiğiniz şirketlerin ya da bireylerin sayısının bilmediklerinizden çok daha az olduğuna emin olabilirsiniz.

İş dünyasında şirketlerin sürekli olarak kararlar almaları kaçınılmaz bir gerekliliktir. Güçlü karar alma mekanizmaları, şirketlerin en iyi iş fırsatlarını yakalamalarına ve buna bağlı olarak şirketlerin sürdürülebilir olmasına yardım etmektedir. Günümüz iş dünyasında şeffaflığın ve hesap verebilirliğin şirketlerin sürdürülebilirliği için hayati önem taşıdığı gerçeğini kimse tartışmıyor. Yönetim; karar verme sürecinde şeffaf olmalı, yani alınan karara ilişkin “nasıl” ve “neden” soruları sorulduğunda açık bir şekilde cevap verebilmelidir. Diğer taraftan, yönetim bu karara dayanarak alınan aksiyonlar ve bu aksiyonların sonuçlarından sorumlu olmalı, diğer bir deyişle hesap verebilmelidir. Şeffaflık; şirketleri karşılaşılan problemlerin gerçekliği ile yüzleşmeye zorlar, şirket yönetiminin, aldığı kararların ve aksiyonların doğruluğunu ispat etmesi gerektiği gerçeği göz önünde bulundurulduğunda şirket yönetimini daha da sorumlu hale getirir.

Şirketlerde kararların sağlıklı bir şekilde verilmesi, bu kararlar verilirken kullanılan finansal verilere (yönetim muhasebesi ve finansal muhasebe) bağlıdır ki işte bu nokrada muhasebe fonksiyonunun önemi ortaya çıkar. Muhasebe birimi; kayıt tutmak, analiz etmek, izlemek, şirketlerin finansal durumunu ve performansını değerlendirmek, vergi için gerekli belgelerin hazırlanması ve daha bir çok organizasyonel fonksiyona bilgi desteği sağlamaktan sorumludur.

Muhasebe fonksiyonu, eksiksiz, doğru, zamanında ve anlaşılır finansal verileri raporlama yoluyla şirket yöneticilerine sağlayarak şirketlerin şeffaf bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur. Bununla da kalmayıp, operasyonlardan veya kayıtlardan kaynaklanan hatları tespit etme ve çalışan suistimalleri ile mücadele (varlıkların kötüye kullanılması, yolsuzluk, mali tablo suistimalleri gibi) noktalarında kritik bir öneme sahiptir. Kısaca, muhasebe fonksiyonu yönetimin doğru karar vermesi için elzem olan hatasız ve hilesiz finansal verileri yönetimin kullanımına sunarak şirket için hayati bir fayda sağlar.

Eğer muhasebeyi “işletmenin dili” olarak adlandırırsak, bu dili sizler konuşmak zorunda mısınız? Doğal olarak bu çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Yapmanız gereken tek şey; bu dili iyi konuşan bir muhasebe yöneticisi bulmaktır. Bununla birlikte bu yöneticiyi ararken dikkatli olmalısınız, çünkü iyi muhasebe kesinlikle profesyonel muhasebeciler tarafından sağlanabilir. Burada “profesyonel muhasebeci” ile kastedilen husus, hizmetini etik ve profesyonel standartlara uygun olarak sağlayan muhasebecidir. Profesyonelliğin ve iş etiğinin anlamı burada büyük önem taşımaktadır.

Sözlerimi bir soru ile sonlandırmak istiyorum: Şirket yönetim kurulu ve üst düzey yönetimi, muhasebe biriminden iyi kalitede finansal veri alamaz ise ne olur?

Sorunun cevabı yazımın içinde saklı!