Soyulduğunu RESMET*...
Rüşvet verenin ve rüşvet alanın bir otelin roof barında, ellerinde puroları ve viskileri ile birlikte zaferlerini kutladıklarını RESMET.
Muhasebe Müdürünün şirket kasasından para çaldığını ve oluşan kasa açığını kardeşinin çalıştığı restorandan aldığı sahte faturalar ile kapattığını RESMET.
İnsan Kaynakları Müdürünün akrabasını şirkette çalışıyormuş gibi göstererek bordroya aldığını ve her ay bu hayalet çalışanın banka hesabına maaş ödendiğini RESMET.
Pazarlama Müdürünün şahsi yolculuk masrafları ve akşam yemekleri için yaptığı harcamaları iş geliştirme masraflarıymış gibi göstererek şirketinden aldığını RESMET.
Genel Müdürün kızının evine yakın lüks bir restoranda akşam yemeği yediğini; bu yemeği şahsi kredi kartı ile ödediğini ve kasa fişini babasına verdiğini; Genel Müdürün bu kasa fişini, kredi kartı sahibinin isminin göründüğü alt kısmını makasla keserek, şirkete iş ile ilgiliymiş gibi yansıtıp kızının şahsi harcamasının parasını şirketten aldığını RESMET.
İmza yetkilisi Mali İşler Müdürünün şirket banka hesabından şahsi banka hesabına para göndererek seni soyduğunu ve banka hesabından düşen parayı bilançoda devreden KDV gibi hiç beklenmeyen bir hesabın derinliklerinde gizleyerek dengelediğini ve yevmiye kaydındaki açıklamalarda manipülasyon yaptığını RESMET.
Satın Alma Müdürünün çocukluk arkadaşı ile ortak paravan şirket kurduğunu ve bu paravan şirketten senin şirketine fiktif fatura göndererek seni soyduğunu RESMET.
Satış Direktörünün, gerçekte kendisine ait olan ama kuzeninin adına kurduğu şirkete düşük fiyattan satış yaparak seni zarara uğrattığını, kendi şirketinde ise aldığını ucuz ürünlerle servetine servet kattığını RESMET.
Genel Müdürünün sektörde iş yapabilmesi için gerekli olan lisansı almak amacıyla bir kamu görevlisini ailesi ile birlikte yurt dışına tatile gönderdiğini RESMET.
Rüşvet parası yaratmak amacıyla “çürük” iş ortakları ile gerçekte alınmayan hizmetler karşılığında sahte faturalar alındığını; şirketteki rüşvetçi yöneticilerin hileli bir şekilde bu faturaları bu iş ortaklarına ödeyerek şirket parasını usulsüz yollar ile dışarı çıkardıklarını; yaratılan bu kara para ile rüşvet ödenerek ve uygun olmayan hediyeler dağıtılarak işlerin hileli bir şekilde aldığını RESMET.
Genel Müdürünün müşterideki üst düzey yöneticilere hediyeler ve rüşvet vermek suretiyle ihaleye fesat karıştırdığını ve ihale sürecinde rakiplerin fiyatlarını görerek fiyat ayarlaması yaptığını RESMET.
Satın Alma Müdürünün danışıklı dövüş içinde olduğu bir tedarikçiye şirketin siparişlerini kaydırdığını ve bu hizmeti karşılığında tedarikçiden her bir işlem için komisyon aldığını RESMET.
Genel Müdürünün çürük iş ortaklarına paravan bir şirket kurdurduğunu; bu paravan şirket aracılığı ile rüşvet parasını şirketten çıkardığını; bu para ile önemli bir ihaleden önce bu ihalede karar verme mekanizmasında kritik bir pozisyona sahip olan yöneticiye Rolex saat hediye ettiğini RESMET.
Şirketinin seyahat acentesinin gizli bir şekilde Satın Alma Müdürüne bedava tatil hediye ettiğini; bunun karşılığında Satın Alma Müdürünün şirketin tüm seyahatlerini bu acenteden geçirdiğini; artık rekabet stresi yaşamayan acentenin makul pazar fiyatlarının çok daha üzerinde hizmet faturası keserek şirketini mağdur ettiğini RESMET.
Satın Alma Direktörünün spesifik bir tedarikçiden şişirilmiş tutarlarda satın alım yaparak seni dolandırdığını; bu tedarikçinin gerçekte karısının adına kurulan ve erkek kardeşi tarafından işletilen bir şirket olduğunu; Satın Alma Direktörünün sahip olduğu imza yetkisi ve otorite ile gizli sahibi olduğu tedarikçiden sürekli olarak hileli satın alımlar yaptığını RESMET.
Genel Müdürünün çok güvendiği askerlik arkadaşına aynı sektörde iştigal eden (yani rakip) bir şirket kurdurduğunu ve müşterilerini, çalışanlarını ve diğer kaynaklarını yavaş yavaş o şirkete aktardığını RESMET.
Şirketinde Genel Müdür ile Mali İşler Direktörünün hileli bir şekilde şirket giderlerini aktifleştirdiğini ve böylece EBİTDA’nın olduğundan daha yüksek gösterildiğini RESMET.
Rüşvet ile büyüyen işler sonucunda şirket karlılığının hileli bir şekilde arttığını ve her şeyden habersiz olan mağdur şirketin, bu sahte başarılarından dolayı yöneticilerine ikramiyeler dağıttığını RESMET.
Yukarıda bahsedilen olayların gerçek suistimal vakaları olduğunu RESMET.
Sıralamadaki rakamın yükseldikçe durumunun kötüleştiği Yolsuzluk Algısı Araştırmasında, Danimarka’nın 1, Uruguay’ın 21, Bhutan’ın 27, Brunei’nin 41, Ruanda’nın 50, Ürdün’ün 57 ve Türkiye’nin 75inci sırada olduğunu RESMET.
Birileri “benim dinim bu, ırkım şu, bayrağım bu, soyum sopum imtiyazlı bu nedenle bizde hırsızlık, rüşvet olmaz” derse, Panama Kağıtlarındaki çürümüşlüğün evrenselliğini RESMET.
Hala itiraz eden olursa ACFE’nin çalışan suistimallerine ilişkin hazırladığı raporda Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgelerde rüşvet ve yolsuzluğun en yüksek suistimal türü olduğunu RESMET.
Bu rüşvet ve yolsuzlukların özel şirketlerde olduğunu ve bu nedenle sorun yaratmadığı düşünülürse, tüm bu suistimallerin gerçekte şirketlerin maliyeti olduğunu ve bu maliyeti nihayetinde artan satış fiyatları ile halkın ödediğini RESMET.
ACFE’nin araştırmasına göre her şirketin cirosunun en az %5’nin suistimallere heba edildiğini, suistimalcilerin cebine giren bu paralardan dolayı toplumun sağlık, eğitim ve altyapı gibi temel ihtiyaçlarından yoksun kaldığını RESMET.
Rüşvet verenin ve rüşvet alanın bir otelin roof barında, ellerinde puroları ve viskileri ile birlikte zaferlerini kutladıklarını RESMET.
Cesurca ve üç maymunu oynamadan RESMET.
İstediğini istediğin kadar RESMET, ama RESMET.
Fikret Sebilcioğlu
CFE, CPA, TRACE Anti-Bribery Specialist
* Bu başlık Roger Waters’ın “Is This the Life We Really Want” albümündeki “Picture That” adlı şarkıdan esinlenerek konulmuştur.